Ngày 12 tháng 3 năm 2021, UBND tỉnh Đồng Nai ban hành Quyết định số 815/QĐ-UBND về việc xếp hạng cấp tỉnh di tích Địa điểm ghi dấu sự kiện vượt ngục Tà Lài (xã Tà Lài, huyện Tân Phú, tỉnh Đồng Nai).
Địa điểm ghi dấu sự kiện vượt ngục Tà Lài là địa điểm ghi dấu cuộc vượt ngục của những Đảng viên cộng sản đêm 27 tháng 3 năm 1941 – một sự kiện lịch sử quan trọng của phong trào đấu tranh cách mạng Nam Bộ nói chung và Biên Hòa – Đồng Nai nói riêng trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc giai đoạn 1930 – 1945. Cuộc vượt ngục Tà Lài đêm 27 tháng 3 năm 1941 thành công cho thấy sự lãnh đạo sáng suốt, tài tình của Xứ ủy Nam kỳ, Đảng ủy mật nhà tù Tà Lài và sự mưu trí, dũng cảm của 08 đồng chí Đảng viên vượt ngục.
Sự kiện vượt ngục Tà Lài đêm 27 tháng 3 năm 1941 có ý nghĩa quan trọng, phản ánh tinh thần bất khuất, kiên cường, đấu tranh anh dũng, mưu trí, năng động, sáng tạo của các chiến sĩ cộng sản; thể hiện ý chí và tinh thần quyết đấu tranh để bảo vệ độc lập dân tộc. Dù trong bất kỳ hoàn cảnh khó khăn nào; dù kẻ địch giam cầm, đánh đập, lao động khổ sai nhưng các chiến sĩ cộng sản luôn đoàn kết một lòng, tìm cách vượt ngục về với Đảng, với nhân dân để được tiếp tục chiến đấu. Cuộc vượt ngục thành công đã đưa 08 đồng chí Đảng viên trở về với cách mạng, với Đảng, trở thành những hạt nhân nòng cốt của Xứ ủy Nam kỳ, khôi phục lại phong trào cách mạng, các tổ chức Đảng, lãnh đạo nhân dân đấu tranh chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ góp phần quan trọng trong thắng lợi Cách mạng tháng Tám (1945) ở Nam bộ, trong sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước năm 1975; trở thành những vị lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước như đồng chí Trần Văn Giàu, đồng chí Tô Ký… Đồng thời, khẳng định những đóng góp to lớn của đồng bào dân tộc S’tiêng ở Tà Lài đối với sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc nói chung, sự kiện vượt ngục Tà Lài của 08 đồng chí Đảng viên cộng sản nói riêng.
Bia ghi dấu sự kiện vượt ngục Tà Lài đã thể hiện sự quan tâm, biết ơn vô hạn của Đảng bộ, nhân dân tỉnh Đồng Nai nói chung và Đảng bộ, nhân dân huyện Tân Phú nói riêng đối với những chiến sĩ cộng sản bị giam cầm ở nhà tù Tà Lài, những chiến sĩ vượt ngục tiếp tục lãnh đạo phong trào cách mạng miền Nam đến thắng lợi cuối cùng và đồng bào S’tiêng ở Tà Lài trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc. Bên cạnh đó, Bia ghi dấu sự kiện vượt ngục Tà Lài còn là một công trình lịch sử văn hóa phản ánh truyền thống đấu tranh hào hùng của quân dân Biên Hòa – Đồng Nai nói riêng, Nam Bộ nói chung, đặc biệt là lòng yêu nước, một lòng theo Đảng, theo Bác Hồ của đồng bào S’tiêng ở Tà Lài dưới sự lãnh đạo của Đảng. Đây là “Địa chỉ Đỏ” góp phần quan trọng trong việc tuyên truyền, giáo dục lòng yêu nước của các tầng lớp nhân dân; đặc biệt với thế hệ trẻ của địa phương hiện nay và mai sau.
Với những giá trị lịch sử văn hóa tiêu biểu, ngày 12 tháng 03 năm 2021 UBND tỉnh Đồng Nai đã ban hành Quyết định số 815/QĐ-UBND về việc xếp hạng di tích lịch sử cấp tỉnh Địa điểm ghi dấu sự kiện vượt ngục Tà Lài. Như vậy, tính đến thời điểm hiện tại toàn tỉnh Đồng Nai có 62 di tích được xếp hạng, trong đó 02 di tích cấp quốc gia đặc biệt, 29 di tích quốc gia và 31 di tích cấp tỉnh.
Nguyễn Thanh
